voorwoord

Niet alleen in de industrie, maar ook in de landbouw is de arbeidsproductiviteit met sprongen gestegen. Dit heeft tot gevolg, dat er thans in Nederland met de helft van het aantal in de landbouw werkzame mensen meer en relatief goedkoper wordt geproduceerd dan bijvoorbeeld 20 jaar geleden. Hiertoe heeft het toegenomen gebruik van trekkers en landbouwmachines sterk bijgedragen. Momenteel wordt er door de gebruikers per dag voor rond ƒ 1.000.000,- aan nieuwe trekkers en landbouwmachines gekocht.
De machines zelf hebben vooral in de beide laatste decennia een snelle ontwikkeling doorgemaakt en stellen bij de verkoop en bij de reparatie geheel andere eisen dan voorheen. Het is niet meer voldoende te weten hoe een machine ongeveer werkt en hoe bepaalde onderdelen kunnen worden gerepareerd; men moet ook iets weten over het gebruik en over de inpassing van de machines in de bedrijfsvoering. Bij de reparatie gaat het, net als bij automobielen, meer en meer in de richting van het opzoeken en verhelpen van storingen en het vervangen van defecte onderdelen. Het is met het oog op het verhelpen van storingen, het gemakkelijk begrijpen van de werking en de mogelijkheden van nieuwe machines belangrijk iets meer over de grondbeginselen te weten; reden waarom ook hieraan enige aandacht is besteed.
In de meeste moderne landbouwmachines worden nauwkeuriger geconstrueerde onderdelen dan vroeger gebruikt, zodat er bij het afstellen, het demonteren en het monteren zorgvuldig en systematisch moet worden

gewerkt. Men zal dan ook in vele gevallen beter en meer gespecialiseerd gereedschap moeten gebruiken. De hiervoor nodige hogere investering wordt meestal snel terug verdiend door de betere arbeidsproductiviteit in de werkplaats.
Men mag verwachten, dat de gebruikers er, net als bij-voorbeeld in de Verenigde Staten, meer en meer toe over zullen gaan kleinigheden zelf te verhelpen en de daarvoor nodige onderdelen bij hun handelaar te kopen. Met de huidige lonen lijkt dit een voor het reparatiebedrijf gunstige ontwikkeling.
Bij de behandeling van de stof en bij de keuze van de illustraties is getracht duidelijke voorbeelden van bepaalde constructies te brengen. Het is hierbij niet zo, dat niet genoemde constructies of machines beter of slechter zouden zijn dan genoemde. Deze keuze is vaak bepaald door de druktechnische kwaliteit van het in Nederland beschikbare illustratiemateriaal. De vele leveranciers, die o.a. door het beschikbaar stellen van materiaal de totstandkoming van dit boek mogelijk hebben gemaakt, hiervoor onze hartelijke dank. Verder onze dank aan de vele medewerkers in het Centrum Techniek te Wageningen, die ons met raad en daad hebben bijgestaan. Hun bijdrage is op hoge prijs gesteld.
Het is ongetwijfeld zo, dat er onduidelijkheden, onjuistheden en drukfouten in het boek zijn achtergebleven. Mocht u iets aantreffen, dan stellen wij het op prijs dit te vernemen, zodat er bij een volgende druk rekening mee kan worden gehouden.

Wageningen, juli 1965

H. M. ELEMA