hoofdstuk l

grondbewerkingswerktuigen

inleiding

De grondbewerking dient om de grond in een, voor de te
verbouwen gewassen, gunstige cultuurtoestand te bren-
gen. Dit houdt in, dat niet alleen de dichtheid en de
structuur van de grond door de grondbewerking in de
gewenste toestand moeten worden gebracht, maar dat
de grondbewerking ook dient voor de onkruidbestrijding
en voor het in de grond brengen en er mee vermengen
van meststoffen en organisch materiaal, zoals stalmest
en groenbemesting.
Men kan de grondbewerking in verschillende rubrieken
indelen, zoals het bewerken van de stoppels, het voor
de winter klaarmaken van de grond en het prepareren
van een goed zaaibed. Door de grote variatie in grond-
soorten, klimaat en gewassen is er in de wereld een
grote verscheidenheid in de grondbewerkingswerktui-
gen ontstaan.
De risterploegen snijden een grondbalk los, verkruime-
len en keren die. De mate van verkruimelen en van
keren hangt van de bouw af. Zij worden in ons land
zowel bij de stoppelbewerking, bij het ploegen op win-
tervoor als bij het klaarmaken van een zaaibed gebruikt.
De schijvenploegen en schijveneggen snijden evenals
de risterploegen de grond los, verkruimelen deze tame-
lijk sterk en keren hem tot op zekere hoogte. Zij zijn
betrekkelijk ongevoelig voor verstoppen, maar snijden
wortelonkruiden minder compleet af dan de meeste
risterploegen.
De cultivatoren en eggen bewerken de grond met tan-
den, soms voorzien van ganzevoetmessen. In het laatste
geval worden wortelonkruiden vrij goed doorgesneden.
De verkruimeling hangt van vele factoren af. Er zijn vele
typen, elk voor bepaalde bewerkingen. Cultivatoren
worden wel voor de eerste bewerking van de stoppels,
maar ook als eerste werktuig voor het maken van een
zaaibed gebruikt. Eggen worden meestal gebruikt om
de grond na een voorbewerking wat meer te verkruime-
len en te egaliseren, zodat een goed zaadbed ontstaat.
In het voorjaar worden eggen veel als eerste werktuig
gebruikt.
Slepen en rollen dienen voor het breken van kluiten en
om na een bewerking te losse grond wat te verdichten.

 

 

 

 

Zij worden dan ook vooral bij het klaarmaken van het
zaaibed gebruikt.
Roterende werktuigen worden door een opbouwmotor
of de trekkeraftakas aangedreven. Daardoor is de ge-
vraagde trekkracht geringer dan die van andere grond-
bewerkingswerktuigen. De mate van verkruimeling
hangt van vele factoren af; er zijn dan ook roterende
werktuigen voor geheel verschillende bewerkingen. Zij
worden o.a. gebruikt voor het scheuren van grasland en
voor de bewerking van bepaalde stoppels; er zijn echter
ook, die onder verschillende omstandigheden een rister-
ploeg kunnen vervangen. Het is de bedoeling bij elke
groep grondbewerkingswerktuigen nader op de eigen-
schappen en het gebruik in te gaan.

 

 

§ 1 risterploegen

 

 

 

Sedert de mens cultuurgewassen ging verbouwen voor
zijn dagelijks onderhoud is het ploegen een van de
voornaamste grondbewerkingen geweest. Reeds de
oude cultuurvolken gebruikten bij hun 'primitieve' land-
bouw zogenaamde haakploegen. De grond werd hier-
mee niet gekeerd, maar oppervlakkig losgebroken. De
bewerking is daarom goed met die van sommige culti-
vatoren te vergelijken. In sommige z.g. achtergebleven
gebieden worden deze werktuigen ook nu nog veel ge-
bruikt. In de meeste gebieden met moderne landbouw-
methoden worden thans overwegend stalen risterploe-
gen gebruikt. Dit type ploeg keert de grond vollediger
dan andere grondbewerkingswerktuigen en kan desge-
wenst de grond tot op een grote diepte bewerken.