CURSUS LANDBOUWTREKKERS
HOOFDSTUK XVI — VERSNELLINGSBAKKEN
De lagers hiervan zijn op te sluiten door het wegnemen van de vulling 11. Midden op de as is een aandrijfrondsel voor aandrijving van het kroonwiel aangebracht; dit is geborgd met een stelbout 9, welke verschuiven belet. Op het rechteraseinde is de transmissie remtrommel 5 aangebracht.
De synchro-mesh ( Afb. A 82)
Sommige landbouwtrekkers zijn uitgerust met een synchro-mesh-versnellingsbak.
Synchro is afkomstig van het woord synchroniseren, dat vrij vertaald betekent: op gelijke snelheid brengen; mesh betekent: ingrijpen. Bij normaal uitgevoerde versnellingsbakken wordt het schakelen met rijdende trekker veelal bemoeilijkt doordat de in elkaar te schakelen tandwielen niet een gelijke snelheid hebben en dus moeilijk in elkaar geschoven kunnen worden.
De synchroniseerinrichting (fig. 5) heeft ten doel, eerst de snelheden gelijk te maken (synchro) en daarna een verbinding tot stand te brengen (mesh). De synchronisator bestaat uit een binnen - en buitenring waarvan de eerste aan de buiten- en de andere aan de binnenkant vertanding heeft. Deze twee ringen zijn over elkaar geschoven en worden geborgd doordat in de buitenring een groef en in de binnenring een zestal kogeltjes met veertjes zijn aangebracht. De buitenring heeft aan de buitenkant een ringvormige groef waarin de schakelvork valt.
De binnenring heeft aan de linker- en rechterkant twee gladde konische vlakken die vaak zijn bekleed met brons. Deze ring kan door toepassing van spiegleuven wel heen en weer bewogen maar niet rondgedraaid worden ten opzichte van de as.
Meestal zijn alleen de hoogste versnellingen gesynchroniseerd daar deze alleen worden gebruikt bij het rijdende wegschakelen.
De tandwielen van de gesynchroniseerde versnellingen zijn ook voorzien van een konisch vlak dat tegengesteld is aan dat van de synchronisator. Het schakelen geschiedt door met het versnellingshandel de synchronisator tegen het tandwiel te drukken, waardoor de konische vlakken tegen elkaar komen en het te sneldraaiende tandwiel wordt afgeremd, zie fig. 6 B. Door nu zwaarder tegen het schakelhandel te drukken wordt de buitenring over de binnenring heen geschoven, waardoor de kogeltjes naar binnen worden gedrukt.
De ring wordt zover doorgeschoven dat haar vertanding in de voor op het tandwiel aangebrachte vertanding grijpt, waardoor de verbinding tot stand is gekomen, zie fig. 6 C.
Het is begrijpelijk dat de tandwielen nu los om de as moeten kunnen draaien, daar de kracht via de synchronisator op het tandwiel wordt overgebracht, die vervolgens een tandwiel op de andere as aandrijft.
Vragen § 65 en 66.
1. Wat is het doel van een versnellingsbak en hoeveel snelheden kan men met deze bereiken?
2. Waarmee worden de tandwielen verschoven en hoe worden ze op hun plaats gehouden?
3. Verklaar de werking van een Fordson-versnellingsbak aan de hand van een schets.
4. Hoe kan men de ruimte in de lagers opsluiten?
Blad 163 — Zie hierbij Afb. A 80, A 81, A 82
