CURSUS LANDBOUWTREKKERS
HOOFDSTUK XVI — VERSNELLINGSBAKKEN
Het aandrijftandwiel op de krukas, dat bij de behandeling van de vliegwielkoppelingen reeds besproken is, drijft via een tussentandwiel as 1 aan. Op deze as zijn drie verschuifbare tandwielen aangebracht, zie fig. 5. Door het versnellingshandel eerst naar achter en daarna naar links te bewegen (fig. 4) wordt de eerste versnelling ingeschakeld. Het kleinste wiel op as 1 wordt dan in het grootste van as 2 geschoven. De tweede versnelling wordt ingeschakeld door het versnellingshandel eerst naar voren en daarna naar links te bewegen.
Het kleinste tandwiel van het dubbele stel op as 1 wordt nu in het bovenste, in werkelijkheid meest rechtse, tandwiel van as 2 geschoven. Bij de derde versnelling wordt het grootste tandwiel van het stel op as 1 in het kleinste in het midden van as 2 geschoven.
Bij het inschakelen van de achteruit wordt het kleinste tandwiel op as 1 direct in het grote tandwiel op as 3 geschoven, zie vooral fig. 3. In fig. 5 lijkt dit onwaarschijnlijk, maar dat komt omdat de as hier ter wille van de duidelijkheid naast inplaats van onder as 1 getekend is. As 2 draait hierbij in tegengestelde richting omdat het grote tandwiel op as 3 steeds in het onderste, meest linkse, tandwiel van as 2 grijpt. As 4 wordt met een zekere vertraging door as 3 aangedreven, terwijl de overbrenging op de achterassen nog eens door een klein rondsel op as 4, dat op het grote kroonwiel werkt, wordt verkregen.
Het tandwielstel op as 3 bestaande uit een groot en een klein tandwiel kan op deze as worden verschoven en wel zo dat het grote in het kleine van as 4 grijpt of zo dat het kleine in het grote tandwiel van as 4 grijpt. Met het eerste stel wordt een kleine vertraging en met het tweede een grotere vertraging verkregen. Door nu een van de vertragingen te kiezen met het onderste handel (fig. 4) worden bij iedere hierboven beschreven versnelling twee mogelijkheden verkregen.
Deze eindaandrijving is bij andere tractoren vaak naast de wielen aangebracht. Voor het afstellen en demonteren van de tandwieloverbrengingen worden er in de handleiding van de Lanz-trekkers duidelijke instructies gegeven.
In fig. 1 van afb. A 82 is de algemene sam enstelling van een Case -versnellingsbak getekend.
Het konische tandwiel op de koppelingsas is in fig. 2 afgebeeld. Dit grijpt in een groot tandwiel op de primaire as.
In fig. 4 zijn de versnellingshandelstanden aangegeven voor de verschillende versnellingen.
Brengt men het handel in stand 1, dan schuift men het grootste tandwiel van het linkse stel op de secundaire as in het kleine tandwiel iets rechts van de hartlijn op de primaire as en heeft daarmee de eerste versnelling ingeschakeld.
Trekt men het versnellingshandel eerst naar achteren en drukt het daarna naar rechts, dan wordt het grote tandwiel links op de secundaire as in het kleine geheel links op de primaire as geschoven en is de tweede versnelling ingeschakeld.
De derde versnelling wordt ingeschakeld, door de hefboom eerst vooruit en daarna naar links te bewegen. Het kleine tandwiel geheel rechts op de primaire as grijpt nu in het kleinste van het dubbele stel op de secundaire as. Bij het inschakelen van de achteruit maakt men gebruik van het tandwiel, dat ook bij de tweede versnelling gebruikt wordt, maar dit wordt nu naar rechts gedrukt door een linkse beweging van het versnellingshandel. In fig. 2 is het tussentandwiel , dat bij de achteruit gebruikt wordt, getekend. In fig. 3 is de secundaire as met rem apart getekend.
Blad 162 — Zie hierbij Afb. A 81 - A 82
